Jok

Naar aanleiding van een interview met een directeur van Shell over de rol van Shell in Nigeria, was ik benieuwd waar je zoiets leert. Waar je kan leren liegen alsof het gedrukt staat. En op iedere vraag een antwoord te hebben. En zelfs, al weet je dat iedereen weet dat je niet de waarheid verteld, er gewoon mee doorgaan. Ook als de interviewer met belastende feiten aan blijft komen.

Fascinerend is het wel, om zo genadeloos de waarheid te omzeilen. Van dichtbij ken ik het ook wel, maar dan komt het meestal voor uit onkunde, psychische tekortkomingen of een kat-in-het-nauw-maakt-vreemde-sprongen-syndroom. Gelukkig gaat het dichtbij nooit om mensenlevens. In het groot wel. En daar oefenen ze dan voor. Om ook de meest kritische vragensteller buiten spel te zetten.

Blijkbaar in een bungalowpark in Drenthe. Drie weken lang bootcamp voor oud-politici die 'iets in het maatschappelijk gebeuren gaan doen'. Naast een functie als voorzitter voor een stichting, voor iets vriendelijks met gehandicapten of zielige dieren, kan er best een adviesklus voor een multinational bij. 

Maar daar moet je wel voor oefenen. Daar is jarenlang konkelen binnen de partij niet genoeg voor.

Verschillende vaardigheden worden getraind. Wat basale nieuwe-media training om een “Wim Kokje” te voorkomen. Camera training met kleed-adviezen. En wat taalles, om niet altijd in een adem met Jaap de Hoop-Scheffer's 'It was very gezellig' genoemd te worden. En de laatste week is er enkel voor om het laatste restje mededogen en fatsoen los te laten. Een geweten breekt vroeg of laat toch op, en moet op tijd op non-actief gezet worden.

Voor voormalige socialisten is het extra lastig om de ommezwaai ook publiekelijk te maken, die gaan bij voorkeur eerst nog bij iets neutraals als een waterschap of universiteit aan de slag.

Daarna kan het betere binnenlopen beginnen. Een verzekeraar of bank heeft vast wel een plek in de raad van bestuur vrij, en anders Shell wel. Daar weten ze het netwerk lekker op peil te houden. Met recentelijk Albayrak en eerder Frits Bolkestein, Wim Kok en Wouter Bos, hebben ze genoeg ingangen op het Binnenhof. En voor de vorm doe je er iets bij, waarmee je regelmatig positief in het nieuws komt. Iets met een museum of patiëntenbelangen. Kan je met een kwinkslag nog eens refereren aan die gekke goeie ouwe tijd, toen we allemaal nog jong en onbezonnen waren.

Los van de stevige financiële aderlating die deelname aan het kamp garandeert, moet er ook een contract getekend worden. Geheel in stijl met de opleiding. In bloed. 

 Maar natuurlijk