Om onduidelijkheden te voorkomen maken we heel wat afspraken.
Afspraken hoe veel een liter is, hoe lang een uur duurt en wat boven en onder is.
Zo ook in het theater.
Een van die dingen die handig is om duidelijkheid over te hebben, is wat links en rechts is.
Voor sommige mensen is dat in de auto al lastig, op het toneel is het subjectiever.
In Nederland is de afspraak altijd links en rechts vanuit de zaal te bekijken.
Dus ook als je op de vloer met je neus naar de zaal toe staat, is toneel rechts aan de linkerkant.
In Engels sprekende landen is toneel rechts, stage right. Precies omgekeerd, omdat ze daar vanaf het toneel naar de zaal toe denken. (en ze hebben ook nog een upstage en downstage, achter en voor op het toneel, wat vroeger met schuim aflopende vloeren wel een logische term was).
In Vlaanderen en andere landen waar wel Frans gesproken wordt, doen ze niet aan links en rechts, maar aan jardin en court. Ooit, lang geleden, had Napoleon in zijn stulpje een theater, met aan de ene kant van het toneel een tuin en aan de andere kant een plein. Die aanduiding zijn ze blijven gebruiken.
Vandaag hoorde ik een variant die ik nog niet kende: kongside en dameside, de Deense aanduiding. De Vikingen die we op bezoek hadden vertelden dat het theater van de Deense koning destijds een loge aan de linkerkant van het toneel had waar de koning zat en aan de andere kant zaten de hofdames. En dus wordt dat vandaag de dag nog steeds gebruikt.
In een supermarkt in Duitsland kwam ik een flesje drank tegen met de wonderlijke naam "Spirytus". Het bleek een Poolse borrel met maar liefst 95% alcohol.
Na een paar glazen daarvan maken afspraken echt niets meer uit,
links of rechts, hoe groot een liter is, of wat boven en onder is.
Ook daar voor, zullen ze zelf dan vast wel een eigen benaming hebben.
wiwaty